Wirtualny Dziekanat 
„Problemy Współczesnej Pedagogiki” ISSN 2450-8101
Rok 2018, t. 4, nr 1, s. 57-72, czytaj artykuł (pdf)
DOI: 10.25944/pwp.18.4.5772
Afiliacja autorów: Wydział Nauk Społecznych, Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
Abstrakt: W dobie gwałtownego rozwoju nowych technologii oraz łatwego dostępu do różnorodnych narzędzi pomiarowych daje się zauważyć możliwości stosowania nowych metod w badaniach dydaktycznych. Mogą stanowić one wzbogacenie metod konwencjonalnych, będąc równocześnie gwarantem większej rzetelności oraz obiektywności prowadzonych badań. Jednym z rodzajów takich badań jest eyetracking. Na początku artykułu przedstawiono podstawowe informacje dotyczące tego rodzaju badania, krótki rys historyczny jego zastosowania – ogólnie oraz w pedagogice. Zwrócono uwagę na korzyści, jakie dla procesu edukacji mogą przynieść pomiary eyetrackingowe. Sformułowano hipotezę, że sposób poszukiwania symbolu pierwiastka w układzie okresowym jest cechą indywidualną ucznia. Badania przeprowadzono w grupie uczennic i uczniów klasy VII szkoły podstawowej. Dzięki uzyskanym danym została pozytywnie zweryfikowana postawiona hipoteza. Wyniki przedstawiono w postaci map cieplnych, ścieżek ruchu oczu oraz danych zestawionych w tabelach. Stwierdzono, że sposób analizowania obrazu przedstawiającego układ okresowy pierwiastków chemicznych jest chaotyczny. Czas potrzebny na wykonanie zadania jest bardzo zróżnicowany i zależy od ucznia. Na podstawie analizy wyników badań można stwierdzić, że w celu podniesienia sprawności kształcenia należy zwiększyć indywidualizację nauczania, opierając ją na wynikach prowadzonych badań eyetrackingowych.
Słowa kluczowe: eyetracking, okulografia, analiza obrazu, mapy cieplne, fiksacje, układ okresowy pierwiastków chemicznych
Visual analysis of the periodic table of chemical elements during the search for their symbols (eyetracker research)
Abstract: In the era of rapid development of new technologies and easy access to a variety of measurement tools, the possibility of using new methods in didactic research can be noticed. They can serve as an enrichment of conventional methods, while being a guarantee of greater reliability and objectivity of the conducted research. One type of such a research is known as eyetracking. At the beginning of the article the basic information on eyetracking is presented together with a brief historical outline of its use in general and in pedagogy. Attention was paid to the benefits the eyetracking research can bring to the education process. The hypothesis was formulated that the method of searching for the element’s symbol in the periodic table is the student’s individual feature. The research was carried out in the group of 7th grade primary school male and female students. As a result of the research, the hypothesis was positively verified. The test results are presented in the form of thermal maps, eye movement paths and the data summarizing tables. It was found, that the method of analyzing the image depicting the periodic table of chemical elements, is chaotic. The time required to complete the task is very diverse and depends on the student. Basing on the analysis of research results, it can be stated that in order to improve the efficiency of education, the individualization of teaching should be increased upon the results of eyetracking research.
Key words: eyetracking, oculography, image analysis, heat maps, fixations, periodic table of chemical elements
Bibliografia
- Bałaj, B. (2011). Analiza i interpretacja ruchów oczu w skaningu wyobrażeniowym. W: O. Gorbaniuk i in. (red.). Studia z Psychologii w KUL (s. 169–188). Lublin: Wydawnictwo KUL.
- Błasiak, W., Godlewska, M., Rosiek, R., Wcisło, D. (2013). Eye tracking. Nowe możliwości eksperymentalne w badaniach edukacyjnych. Edukacja – Technika – Informatyka, 1(4), 481–488.
- Garczarek-Bąk, U. (2016). Użyteczność badań eye trackingowych w pomiarze utajonych determinant zachowań zakupowych nabywców. Ekonometria, 3(53), 54–71.
- Opach, T. (2011). Zastosowanie okulografii (techniki eye-tracking) w kartografii. Polski Przegląd Kartograficzny, 43(2), 155–169.
- Paśko, J.R. (2016). Badania eyetrackingowe w dydaktyce chemii. W: W. Błasiak (red.). Neuronauka i eyetracking. Badania i aplikacje (s. 123–136). Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.
- Paśko, J.R., Nodzyńska, M. (2009). Moja chemia. Podręcznik dla gimnazjum. Cz. 1. Krzeszowice: Wydawnictwo Kubajak.
- Rosiek, R., Sajka, M. (2014). Reakcja źrenicy jako wskaźnik przetwarzania informacji podczas rozwiązywania zadań testowych z zakresu nauk ścisłych. Edukacja – Technika – Informatyka, 5(2), 368–374.
- Rożek, B. (2014). Wykorzystanie badań eye-trackingowych do analizy procesu rozwiązywania testowego zadania matematycznego jednokrotnego wyboru. Edukacja – Technika – Informatyka, 5, 384–390.
- Rożek, B., Błasiak, W., Andrzejewska, M., Godlewska, M., Kozubowski, P., Rosiek, R., Sajka, M., Stolińska, A., Wcisło, D. (2015). Neurodydaktyczne aspekty procesu rozwiązywania testowego zadania matematycznego na podstawie badań eyetrackingowych. Edukacja – Technika – Informatyka, 6(3), 202–208.
- Sałaj, J. (2016) Widzenie kontrolowane, czyli kiedy technika wkracza w pole patrzenia. Eyetracking. W: J. Dziewit, M. Kołodziej. A. Pisarek (red.). Patrzenie i widzenie w kontekstach kulturoznawczych. Katowice: Wydawnictwo Grupakulturalna.pl – Uniwersytet Śląski.
- Sikora, M., Stolińska, A. (2016). Zastosowanie okulografii w badaniach interfejsów użytkownika. W: W. Błasiak (red.). Neuronauka i eyetracking. Badania i aplikacje (s. 15–41). Kraków: Wydawnictwo Libron – Filip Lohner.
- Stolecka-Makowska, A., Wolny, R. (2014). Możliwości zastosowania techniki okulograficznej w ilościowych badaniach marketingowych. Studia Ekonomiczne, 195, 195–205.
- Stolińska, A., Andrzejewska, M. (2017). Metodologiczne aspekty stosowania techniki eye trackingowej w badaniach edukacyjnych. Przegląd Badań Edukacyjnych, 24, 259–276.
- Świda, J., Kabaja, B. (2013). Wykorzystanie technik neuromarketingowych do badań postrzegania opakowań produktów. Marketing i Rynek, 11, 26–30.