Regulamin odbywania praktyk na kierunku Pedagogika – studia I stopnia o profilu praktycznym

Regulamin stanowi Załącznik nr 1 do Zarządzenia 34/R/2020 Rektora MWSE z dn. 7.09.2020 r. i obowiązuje od 1 października 2020 r.

(Uwaga: Studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2019/2020 obowiązuje Regulamin praktyk na kierunku Pedagogika – studia I stopnia, profil praktyczny, stanowiący załącznik do Zarządzenia 6/R/2019 Rektora MWSE z dn. 27.09.2019 r. studentów rozpoczynających studia w r.a. 2018/2019 obowiązuje Regulamin praktyk na kierunku Pedagogika na studiach I stopnia, profil praktyczny, stanowiący Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora nr 11/R/2019 z dnia 30.09.2019 r.)

I. Postanowienia ogólne

Użyte w regulaminie określenia oznaczają:
a) Uczelnia – Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie
b) Praktyka – praktyka na kierunku Pedagogika
c) Regulamin – Regulamin odbywania praktyk na kierunku Pedagogika – studia I stopnia o profilu praktycznym.
Praktyki są integralną częścią programu studiów dla studentów I stopnia na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych.
Praktyka powinna być zgodna z charakterem kierunku studiów i specyfiką specjalności.
Czas trwania praktyki i liczbę przyznanych punktów ECTS określa program studiów zatwierdzony przez Senat.
Praktyki pełnią ważną rolę w praktycznym zastosowaniu zdobytej wiedzy i przygotowaniu przyszłych absolwentów kierunku do zawodu.

II. Cele praktyki

Praktyka stanowi integralną część programu studiów na kierunku Pedagogika. Główne cele praktyki to:
a) kształcenie kompetencji praktycznych studentów w zakresie działań pedagogicznych umożliwiających nabywanie doświadczeń związanych z funkcjonowaniem systemu oświaty i wychowania, specyfiką placówek edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych oraz innych placówek zgodnych z profilem realizowanej specjalności,
b) praktyczna weryfikacja wiedzy zdobytej podczas studiów w ramach przedmiotów kształcenia podstawowego i kierunkowego oraz przedmiotów metodycznych kształcenia specjalnościowego,
c) wprowadzenie do praktycznego wykonywania zawodu, do którego przygotowują studia na poszczególnych specjalnościach,
d) poznanie zasad funkcjonowania, struktury oraz specyfiki funkcjonowania placówek oświatowych, instytucji i placówek różnych typów i szczebli, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które mogą stanowić miejsce zatrudniania dla absolwentów,
e) wchodzenie praktykanta w role zawodowe, m.in.: opiekunów, pedagogów, itp., w instytucjach będących terenem ich przyszłej pracy zawodowej,
f) wykorzystanie praktyk studenckich jako formy umożliwiającej rozwój doświadczenia oraz przeprowadzenia badań i analiz umożliwiających wykorzystanie ich w momencie przygotowania pracy dyplomowej,
g) wzmocnienie motywacji do pracy zawodowej poprzez doskonalenie kompetencji osobistych i zawodowych,
h) kształtowanie wysokiej kultury pracy zawodowej oraz postaw etycznych,
i) kształtowanie umiejętności niezbędnych w przyszłej pracy zawodowej, w tym m.in. umiejętności organizacyjnych, komunikacyjnych, interpersonalnych itp.
Szczegółowe cele praktyk. Praktyka ma charakter obserwacyjny(hospitacyjny), co oznacza prowadzenie przez studenta obserwacji całokształtu działalności placówki, z możliwością podejmowania prostych zadań pod nadzorem opiekuna praktyk. Celem praktyki realizowanej przez studentów na I, II i III semestrze studiów pierwszego stopnia na kierunku Pedagogika jest:
1) zapoznanie się z:
a) specyfiką placówki, jej strukturą organizacyjną, funkcjami oraz obowiązkami kadry placówki,
b) podstawowymi przepisami regulującymi pracę placówki,
c) zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
d) planami pracy placówki w zakresie realizacji podstawowych jej funkcji (edukacyjnych, opiekuńczych, wychowawczych, terapeutycznych, pomocowych),
e) specyfiką funkcjonowania jednostek organizacyjnych oraz instytucji zajmujących się realizacją funkcji pedagogicznej, opiekuńczej, wychowawczej, terapeutycznej, pomocowej, w tym: rodzajem świadczonych usług, specyfiką osób korzystających z pomocy placówki, potrzebami osób korzystających z pomocy danej placówki,
2) obserwowanie:
a) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk z ramienia placówki oraz prowadzonych przez niego zajęć,
b) sposobu integrowania przez opiekuna z ramienia placówki różnej działalności, w tym pedagogicznej, opiekuńczo-wychowawczej, terapeutycznej, pomocowej,
c) dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania, postaw dzieci i młodzieży,
d) sposobów aktywizowania i dyscyplinowania członków grupy,
e) działań i czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk z ramienia placówki na rzecz zapewnienie bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie,
3) aktywne uczestnictwo w działaniach podejmowanych w placówkach, na podstawie umów zawartych z przedstawicielami placówek,
4) nawiązywanie kontaktów z osobami korzystającymi z pomocy świadczonej przez placówkę,
5) współdziałanie w rozpoznawaniu, zaspokajaniu oraz uaktywnianiu potrzeb i społecznych przez osoby wymagające wsparcia,
6) organizowanie i podejmowanie spontanicznej aktywności formalnych i nieformalnych grup osób z zaburzeniami w rozwoju,
7) współdziałanie z opiekunem praktyk w:
a) sprawowaniu opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa,
b) podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
8) analiza i interpretacja zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym:
a) prowadzenie dokumentacji praktyki,
b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką,
c) ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych, wychowawczych, terapeutycznych, pomocowych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron),
d) ocena przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów,
e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań,
f) omawianie zgromadzonych doświadczeń w grupie studentów.
Praktyka specjalnościowa – asystencka. Cele praktyki realizowanej przez studentów w semestrach IV, V i VI pierwszego stopnia na kierunku Pedagogika – w ramach realizowanej specjalności to:
1) zapoznanie się ze specyfiką funkcjonowania placówek oświatowych oraz innych placówek opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych, zgodnych ze specjalnością studiów, w których praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez placówkę zadań opiekuńczo-wychowawczych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji;
2) obserwowanie:
a) czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk oraz prowadzonych przez niego zajęć,
b) toku metodycznego zajęć, metod i form pracy stosowanych przez nauczyciela/wychowawcę oraz wykorzystywanych przez niego pomocy dydaktycznych,
c) różnych form zajęć profilaktycznych, zorganizowanej i podejmowanej spontanicznie aktywności formalnych i nieformalnych grup wychowanków, beneficjentów, procesu komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych,
d) interakcji dorosły (wychowawca-nauczyciel, opiekun) – nieletni/ wychowanek/podopieczny/osadzony/dorozowany itp.,
e) procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego w grupach wychowawczych, ich prawidłowości i zakłóceń,
f) sposobu integrowania i inicjowania przez opiekuna praktyk różnej działalności, w tym opiekuńczo-wychowawczej, dydaktycznej, pomocowej i terapeutycznej,
g) sposobu oceniania wychowanków/podopiecznych/ osadzonych/ dozorowanych itp.,
h) dynamiki grupy, ról pełnionych przez uczestników grupy, zachowania i postaw dzieci i młodzieży,
i) sposobów aktywizowania i dyscyplinowania członków grupy, podopiecznych,
j) działań i czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk z ramienia placówki na rzecz zapewnienie bezpieczeństwa i zachowania dyscypliny w grupie;
3) współdziałanie z opiekunem praktyk z ramienia placówki, pełnienie roli (np. profilaktyka), w szczególności:
a) poznanie podopiecznych placówki, ich sytuacji społecznej, potrzeb, zainteresowań i zdolności, a także określenie poziomu rozwoju oraz wstępna diagnoza problemów społecznych,
b) organizacja i prowadzenie zajęć profilaktycznych pod kontrolą opiekuna z ramienia placówki w oparciu o samodzielnie opracowane scenariusze,
c) kierowanie aktywnością grupy i współdziałanie z jej członkami,
d) podejmowanie indywidualnej pracy z wychowankiem/podopiecznym pod kontrolą opiekuna praktyk z ramienia placówki,
e) podejmowania działań wychowawczych w toku pracy z wychowankami/podopiecznymi, w miarę pojawiających się problemów, w sytuacjach: zagrożenia bezpieczeństwa, naruszania praw innych, nieprzestrzegania ustalonych zasad, łamania prawa oraz w sytuacji występowania przemocy rówieśniczej,
f) konstruowanie pod nadzorem opiekuna praktyk z ramienia placówki scenariuszy zajęć, programów wychowawczych lub innych,
g) organizowanie pracy w grupach,
h) sprawowanie opieki i nadzoru nad grupą oraz zapewnianiu bezpieczeństwa,
i) zdobycie informacji na temat uwarunkowań zachowań dysfunkcjonalnych podopiecznych placówki,
j) wdrożenie do wykonywania podstawowych czynności o charakterze: wychowawczym, profilaktycznym, resocjalizacyjnym – typowych dla danej placówki,
k) nabycie umiejętności identyfikacji szeregu prawidłowości związanych ze specyfiką funkcjonowania osobowego i profesjonalnego pracowników merytorycznych danej placówki oraz skutecznością prowadzonych działań wychowawczych i resocjalizacyjnych,
l) aktywne uczestnictwo w procesie poszukiwania procedur indywidualizacji oddziaływań korekcyjnych wobec środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym,
m) podejmowanie współpracy z innymi wychowawcami, opiekunami, pedagogami szkolnymi, psychologami oraz specjalistami pracującymi z placówkach;
4) analiza i interpretacja zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych, w tym:
a) prowadzenie dokumentacji praktyki,
b) konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką,
c) ocena własnego funkcjonowania w toku realizowania zadań opiekuńczych i wychowawczych (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron),
d) ocena przebiegu prowadzonych działań oraz realizacji zamierzonych celów,
e) konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych sytuacji i przeprowadzanych działań,
f) omawianie zgromadzonych i nabytych doświadczeń w grupie studentów.

III. Nadzór i zaliczenie praktyki

Koordynatorem całokształtu spraw związanych z organizacją i przebiegiem praktyk jest Pełnomocnik Rektora ds Kształcenia i Studentów. Do jego zadań należy w szczególności:
a) nadzór merytoryczny i organizacyjny nad przygotowaniem i przebiegiem praktyk,
b) zatwierdzanie miejsc odbywania praktyk (zakładów pracy, w których organizowana jest praktyka),
c) zawieranie umów o praktykę,
d) podejmowanie decyzji w sprawach zwolnień studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych z obowiązku odbywania praktyk,
e) zaliczanie odbycia praktyk.
Pełnomocnik Rektora ds Kształcenia i Studentów na okres trwania swojej kadencji powołuje opiekunów praktyk dla danej specjalności w ramach kierunku. Do ich zadań należą w szczedgólności:
a) opieka i nadzór nad studentami w trakcie praktyk,
b) akceptacja indywidualnego planu praktyki,
c) ocena osiągniętych efektów na praktyce i zatwierdzenie odbycia praktyki,
d) opiniowanie podań studentów o zwolnienie/zaliczenie praktyki na podstawie zatrudnienia/stażu/prowadzonej działalności gospodarczej,
e) w uzasadnionych przypadkach przeprowadzanie kontroli odbywania praktyk studenckich, z ramienia Uczelni,
f) przedkładanie Pełnomocnikowi ds Kształcenia i Studentów na koniec roku akademickiego sprawozdania z nadzorowanych praktyk.
Opiekunem studenta w placówce podczas odbywania praktyki jest osoba wyznaczona przez organizatora praktyk. Zakres czynności wykonywanych przez studenta w ramach odbywanej praktyki (indywidualny program praktyki studenta MWSE) określa organizator praktyki. W pozostałych kwestiach student podlega określonym przepisom prawnym regulującym dyscyplinę pracy w danej placówce. Opiekun potwierdza w dzienniku praktyk realizację zadań wykonywanych przez studenta na praktyce, zgodnych z indywidualnym programem praktyki oraz w raporcie studenta z przebiegu praktyki potwierdza uznanie osiągniętych efektów uczenia się określonych dla praktyki. Pozostałe zadania opiekuna praktyki regulują wewnętrzne ustalenia organizatora praktyk.

IV. Organizacja i przebieg praktyki

Praktykę studenci mogą odbywać w: placówkach opiekuńczo-wychowawczych, przedszkolach, szkołach poradniach psychologiczno-pedagogicznych, rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, ochotniczych hufcach pracy, ośrodkach profilaktyki i terapii uzależnień, świetlicach socjoterapeutycznych, świetlicach środowiskowych, bursach szkolnych, internatach, pogotowiu opiekuńczym, sądach, kuratorskich ośrodkach pracy z młodzieżą, policyjnych izbach dziecka, schroniskach dla nieletnich, zakładach poprawczych, zakładach karnych, domach opieki społecznej, ośrodkach pomocy społecznej (GOPS, MOPS), instytucjach zajmujących się problemem uzależnień oraz w innych placówkach, których działalność statutowa obejmuje pracę z osobami niedostosowanymi społecznie i instytucjach, których zadania obejmują działalność profilaktyczną, terapeutyczną i resocjalizacyjną.
Studenci mogą skorzystać z oferty praktyk dostępnych na mocy zawartych porozumień z lokalnymi placówkami o współpracy w zakresie praktyk studenckich. Baza placówek dostępna jest na stronie internetowej Uczelni. Studenci mogą także samodzielnie wybrać miejsce praktyk.
Studenci odbywają praktykę według następującego porządku:
a) I etap – 4 tygodnie na I semestrze studiów,
b) II etap – 4 tygodnie na II semestrze studiów,
c) III etap – 4 tygodnie na III semestrze studiów,
d) IV etap – 4 tygodnie na IV semestrze studiów,
e) V etap – 4 tygodnie na V semestrze studiów,
f) VI etap – 4 tygodnie na VI semestrze studiów.
Punkty ECTS są wliczane do semestru I, II, III, IV, V oraz VI.
Dzienny wymiar liczby godzin praktyki winien wynosić 4 godziny zegarowe.
Dopuszcza się możliwość odbycia praktyki w jednorazowym pełnym wymiarze 12 tygodni (w przypadku połączenia praktyki z I, II i III semestru w ramach kursu podstawowego) 12 tygodni (w przypadku połączenia praktyki z IV, V i VI semestru w ramach kursu specjalnościowego), lub w innej organizacji czasu praktyki, zaproponowanej przez studenta. Decyzja w tej sprawie jest wydawana przez Pełnomocnika Rektora ds. Kształcenia i Studentów na wniosek studenta.
Organizacją praktyk zajmuje się Dziekanat. Do jego zadań należy prowadzenie bieżącej dokumentacji związanej z przygotowaniem i zaliczeniem praktyk, sporządzanie umów o organizację praktyk, skierowań na praktyki – jeśli wymaga tego placówka przyjmująca na praktykę – wydawanie dzienników praktyk oraz pozostałych dokumentów niezbędnych do realizacji i zaliczenia praktyki.
Dziennik praktyk jest własnością studenta.
Podstawą odbywania praktyki jest umowa zawarta z zakładem pracy (załącznik 1), w którym praktyka będzie organizowana, indywidualny program praktyki studenta MWSE w Tarnowie (załącznik 2) oraz dziennik praktyk.
Warunkiem otrzymania dziennika praktyk jest złożenie przez studenta podpisanej umowy o organizację praktyki oraz indywidualnego programu praktyki, zaakceptowanego przez opiekuna praktyk oraz przedstawiciela miejsca odbywania praktyk.
Zaliczenia praktyki dokonuje Pełnomocnik Rektora ds. Kształcenia i Studentów na podstawie przedstawionej dokumentacji – raportu studenta z przebiegu praktyk (załącznik 3) – po zatwierdzeniu przez opiekuna praktyk.
Zaliczenie praktyki jest koniecznym i niezbędnym warunkiem zaliczenia studiów, zgodnie z obowiązującym programem studiów.
Dokumenty potwierdzające odbycie praktyki przez studenta powinny być złożone w Dziekanacie 14 dni od daty jej zakończenia. Praktyki powinny być ukończone i zaliczone do dnia 15 marca (semestr zimowy) i 15 października (semestr letni).
W uzasadnionych przypadkach student może starać się o indywidualny tryb odbywania praktyki. Decyzję w tej sprawie podejmuje Pełnomocnik Rektora ds. Kształcenia i Studentów. Indywidualny tryb odbywania praktyki nie może być krótszy niż minimum przewidziane dla kierunku.
Student może odbyć praktykę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej wyłącznie na podstawie umowy zawartej z MWSE (umowa o organizację praktyki), zgodnej z programem praktyk dla studentów kierunku. Student jest zwolniony z realizacji praktyki w placówkach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Praktykę zalicza Pełnomocnik Rektora ds. Kształcenia i Studentów.

V. Inne formy zaliczenia praktyki

Pełnomocnik Rektora ds. Kształcenia i Studentów może uznać zaliczenie praktyki studenta i zwolnić go z obowiązku jej odbywania, jeżeli udokumentuje on doświadczenie zawodowe lub prowadzenie działalności, która odpowiada programowi praktyki przez okres nie krótszy niż okres praktyki przewidziany programem studiów.
O zaliczenie praktyki w innej formie niż realizacja praktyki mogą ubiegać się studenci, którzy w trakcie studiów przez okres odpowiadający określonemu w regulaminie wymiarowi praktyk (tj. 6 miesięcy):
a) są lub byli zatrudnieni w ramach stosunku pracy lub na podstawie umowy cywilnoprawnej,
b) prowadzą lub prowadzili działalność gospodarczą,
c) wykonują lub wykonywali pracę na zasadzie wolontariatu w organizacji pozarządowej lub instytucji publicznej,
d) uczestniczą lub uczestniczyli w stażach.
Charakter wykonywanej przez studenta pracy, o której mowa w pkt. 2, musi być zgodny z kierunkiem studiów i specyfiką specjalności.
Praca, o której umowa w pkt. 2, winna być lub była wykonywana w okresie trwania studiów.
Student ubiegający się o zaliczenie praktyki w innej formie winien złożyć pisemny wniosek w tej sprawie do Pełnomocnika Rektora ds. Kształcenia i Studentów wraz z następującymi dokumentami:
a) studenci pracujący winni złożyć następujące dokumenty: zaświadczenie o zatrudnieniu (załącznik 4), oraz protokół weryfikacji efektów uczenia się (załącznik 5),
b) studenci prowadzący własną działalność gospodarczą winni złożyć następujące dokumenty: arkusz oceny osiągniętych efektów uczenia się określonych dla praktyki w programie studiów, tj. w Karcie przedmiotu (załącznik 6) zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, oraz protokół weryfikacji efektów uczenia się (załącznik 5),
c) studenci wykonujący pracę na zasadzie wolontariatu winni złożyć następujące dokumenty: zaświadczenie o zatrudnieniu/wolontariacie (załącznik 4), oraz protokół weryfikacji efektów uczenia się (załącznik 5),
d) studenci uczestniczący w stażach winni złożyć następujące dokumenty: zaświadczenie o zatrudnieniu/ stażu (załącznik 4), oraz protokół weryfikacji efektów uczenia się (załącznik 5).
Jeżeli z przedstawionego dokumentu nie wynika jaki charakter ma lub miała wykonywana przez studenta praca, Pełnomocnik Rektora ds. Kształcenia i Studentów może zażądać przedstawienia dodatkowo innego stosownego dokumentu, stwierdzającego charakter wykonywanej przez studenta pracy lub działalności (np. potwierdzonego przez pracodawcę zakresu obowiązków zatrudnionego studenta) oraz może zwrócić się o opinię do opiekuna praktyk z ramienia Uczelni.
W związku z możliwością wystąpienia stanu zagrożenia m.in. epidemiologicznego i związanego z tym ograniczenia funkcjonowania przedsiębiorstw, urzędów publicznych i samorządowych oraz innych podmiotów dopuszcza się w takiej sytuacji realizację praktyki w sposób zdalny (obowiązują wówczas dokumenty jak przy realizacji praktyki w formie stacjonarnej) . W przypadku gdy praktyki nie mogą być przeprowadzone w sposób zdalny uczelnia może zaproponować inny sposób realizacji efektów uczenia się (np. zajęcia symulowane prowadzone przez kadrę akademicką albo projekty praktyczne realizowane przez studentów pod nadzorem nauczycieli akademickich w porozumieniu z kierunkowym opiekunem praktyk. Student ubiegający się o zaliczenie praktyki winien złożyć arkusz oceny osiągniętych efektów uczenia się określonych dla praktyki w programie studiów, tj. w Karcie przedmiotu (załącznik 6), oraz protokół weryfikacji efektów uczenia się (załącznik 5).

VI. Postanowienia końcowe

Uczelnia nie ponosi żadnych kosztów związanych z odbywaniem praktyki.
Praca studenta odbywającego praktykę ma charakter nieodpłatny.
W przypadku, gdy organizator praktyki zdecyduje o możliwości otrzymania przez studenta wynagrodzenia z tytułu pracy wykonywanej w trakcie odbywania praktyki, stosowna umowa zawierana jest pomiędzy organizatorem praktyki a studentem, bez pośrednictwa Uczelni.
Student zobowiązany jest do wykupienia w okresie odbywania praktyki ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków.
Uczelnia ma prawo zakończyć odbywanie praktyk przez studenta przed terminem, w przypadku:
a) naruszenia przez studenta dyscypliny pracy lub porządku pracy przyjętego u organizatora praktyki,
b) braku ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej i od następstw nieszczęśliwych wypadków na okres trwania praktyki.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym regulaminie stosuje się Regulamin studiów MWSE w Tarnowie.
Regulamin wchodzi w życie z dniem 1 października 2020 roku.

Załączniki:

Załącznik 1. Umowa o praktykę PDF 512 KB
Załącznik 2. Indywidualny program praktyki PDF 244 KB
Załącznik 3. Raport z przebiegu praktyki PDF 281 KB
Załącznik 4. Zaświadczenie o zatrudnieniu PDF 244 KB
Załącznik 5. Protokół weryfikacji efektów uczenia się PDF 238 KB
Załącznik 6. Arkusz oceny osiągniętych efektów uczenia się PDF 200 KB